top of page

Słowniczek

Nadwyżka żywności: „opisuje produkty spożywcze, składniki lub częściowo przetworzone produkty, które z różnych powodów nie mogą zostać sprzedane na zamierzonych rynkach docelowych”.  01

Marnotrawstwo żywności: „zmniejszenie ilości lub jakości żywności wynikające z decyzji i działań podejmowanych przez sprzedawców, usługi gastronomiczne i konsumentów”. 02

Wskaźnik Food Waste Index [FWI]: „globalny wskaźnik służący do pomiaru marnotrawstwa żywności, obejmujący poziom detaliczny i konsumpcyjny, obecnie w fazie rozwoju. Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych jest organizacją kierującą pracami nad tym podwskaźnikiem”. Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych jest główną agencją prowadzącą prace nad tym wskaźnikiem”. 03

Gaz cieplarniany: „gazy, które zatrzymują ciepło w atmosferze” 04

Zapobieganie/redukcja:  „zapobieganie marnowaniu żywności prowadzi do zmniejszenia zużycia zasobów potrzebnych do produkcji żywności, kosztów pracy i utylizacji oraz do zmniejszenia wszystkich skutków środowiskowych, gospodarczych i społecznych związanych z utylizacją odpadów spożywczych. Prewencja jest najskuteczniejszym sposobem walki z marnotrawstwem żywności, ponieważ polega na ograniczaniu go w pierwszej kolejności, podczas gdy pozostałe kategorie odnoszą się do zarządzania marnotrawstwem żywności”. 05

Ponowne wykorzystanie: „w przypadku wytworzenia nadwyżki żywności najlepszym rozwiązaniem jest utrzymanie jej w łańcuchu pokarmowym ludzkości. Może to wymagać znalezienia rynków wtórnych lub przekazania żywności na potrzeby wyżywienia potrzebujących członków społeczeństwa, tak aby zachowała ona swoje pierwotne przeznaczenie i aby uniknąć wykorzystania dodatkowych zasobów na uprawę większej ilości żywności. Jeśli żywność nie nadaje się do spożycia przez ludzi, można ją przeznaczyć na paszę dla zwierząt, oszczędzając w ten sposób zasoby, które w przeciwnym razie zostałyby wykorzystane do produkcji pasz komercyjnych. Ponowne wykorzystanie i recykling różnią się tym, że recykling zmienia fizyczną formę danego przedmiotu lub materiału. Generalnie ponowne wykorzystanie jest korzystniejsze od recyklingu, ponieważ zużywa mniej energii i zasobów niż recykling”. 06

Łańcuch dostaw żywności: „składa się z następujących segmentów: (i) produkcja rolna i zbiory/ubój/połów, (ii) działania po zbiorze/uboju/połowie, (iii) magazynowanie, (iv) transport, (v) przetwórstwo, (vi) sprzedaż hurtowa i detaliczna oraz (vii) konsumpcja na potrzeby gospodarstw domowych i usług gastronomicznych. Produkcja rolna, zbiory i działania podejmowane po zbiorach/uboju/połowie odnoszą się do działań, w ramach których produkty znajdują się jeszcze w gospodarstwie lub na terenie zakładu producenta. Czynności wykonywane po zbiorach/ uboju/połowie obejmują czyszczenie, klasyfikację, sortowanie i obróbkę (np. w celu dezynfekcji w gospodarstwie lub w zakładzie pakowania). Przetwórstwo obejmuje procesy związane z obróbką wstępną (np. suszenie, łuskanie, usuwanie skorup), które często wykonywane są w gospodarstwie oraz obróbkę wtórną (przetwarzanie produktów). Moment spożycia lub wyłączenia żywności z łańcucha dostaw żywności określa punkt krańcowy tego łańcucha”. 07

Odpady: „wszelkie substancje lub przedmioty, które właściciel wyrzuca, zamierza wyrzucić lub jest zobowiązany wyrzucić”. 08

FIFO: First In, First Out (FIFO), dosł. „pierwsze weszło, pierwsze wyszło”, jest systemem magazynowania i rotacji żywności. W systemie FIFO żywność, która była najdłużej przechowywana („first in”) powinna być użyta w następnej kolejności  jako pierwsza („first out”). 09

Bibliografia

01 WRAP, Guidance for Food and Drink Manufacturers and Retailers on the Use of Food Surplus as Animal Feed.

Animal Feed Guidance | WRAP

02 FAO, 2019. The State of Food and Agriculture 2019. Moving forward on food loss and waste reduction. Rome. [Accessed September 2020]. [Online].

Available at: www.fao.org/3/ca6030en/ca6030en.pdf

03 UN Indicator = FAO, Sustainable Development Goals, Indicator 12.3.1, Global Food Loss and Waste.

www.fao.org/sustainable-development-goals/indicators/1231/en/

04 EPA, United States Environmental Protection Agency, Greenhouse Gas Emissions.

www.epa.gov/ghgemissions/overview-greenhouse-gases

05, 06  FAO, 2013. Toolkit: reducing the food wastage footprint. Rome. [Online]. [Accessed July 2020].

Available at: www.fao.org/3/i3342e/i3342e.pdf

07 FAO, 2019. The State of Food and Agriculture 2019. Moving forward on food loss and waste reduction. Rome. [Accessed September 2020]. [Online].

Available at: www.fao.org/3/ca6030en/ca6030en.pdf

08 EU, 2008, Directive 2008/98/EC of the European Parliament and of the Council of 19 November 2008 on waste and repealing certain Directives.

Available at: EUR-Lex - 32008L0098 - EN - EUR-Lex (europa.eu)

09 StateFoodSafety Resources. Ask a Food Safety Scientist: How Can I Reduce Food Waste?:

www.statefoodsafety.com/Resources/Resources/ask-a-food-safety-scientist-how-can-i-reduce-food-waste

bottom of page